Creatief LEREN

Geen “99 luftballons”, wel 99 tekeningen van de atmosfeer !
99 verschillende tekeningen van 99 leerlingen die elk op hun manier creatief LEREN.
Wat hebben we hieruit geleerd ?

Binnen het leerplan aardrijkskunde, is het ’thema atmosfeer’ sinds lang een vaste waarde. Mondiale milieuproblemen zoals ‘gat in de ozonlaag’ en ‘broeikaseffect’ heb ik zien evolueren van problemen voor de verre toekomst tot één van de ‘ wereldproblemen’ van vandaag. Als mijn leerlingen op donderdag willen spijbelen om te betogen in Brussel voor het klimaat, dan is het mijn taak als leerkracht om ervoor te zorgen dat ze begrijpen hoe de atmosfeer in elkaar zit.

Leerevolutie

Mijn eigen lessen over ‘atmosfeer’ heb ik zien evolueren van puur doceren naar de werkwijze van vandaag. Het resultaat mag er best zijn vind ik !
Als beginnende leerkracht had ik nood aan houvast: het handboek aangevuld met mijn eigen nota’s.
De volgende stap was een ’transparant op de retro-projector’. Handig ! Zo konden de leerlingen het schema overnemen terwijl ik de uitleg gaf. Bovendien waren mijn leerlingen stil. Babbelen en overtekenen tegelijkertijd, dat lukte niet.
Toen brak het tijdperk van de computer aan en jawel …’Powerpoint’ . Wat een tijdswinst!  Mooie presentaties en een uitgetypte cursus zorgden ervoor dat we alle leerplandoelen en eindtermen tegen het einde van het schooljaar konden afvinken. En soms hadden we tijd over …
De leerlingen waren nog steeds stil. Waarschijnlijk onder de indruk van de hoeveelheid leerstof die op korte termijn werd behandeld. De creativiteit was voorbehouden voor de leerkracht. Hij of zij leefde zich uit met ‘animaties’ en het ‘invoegen’ van videofragmenten. Een waar kijkplezier !

Leer(R)evolutie

Ik gebruik bewust de term van Jeroen Busscher die pleit voor een LEREN dat LEUK is.
Hierbij is LEUK geen synoniem voor oppervlakkigheid.
LEUK betekent hier spannend, aantrekkelijk, verrassend, intrigerend, uitdagend, ….
HOE we LEREN is daarom niet LEUK !

Een aantal jaar geef ik les zonder handboek. Op het net vind ik immers de meest actuele informatie en de mooiste afbeeldingen en filmfragmenten. Een goed gestructureerde cursus blijft een must. Leerlingen zelf laten noteren, blijkt geen optie.
Powerpoint gebruik ik steeds minder. Experimenteren met ‘Prezi’ blijkt te tijdrovend en waarom zou ik ?
Tegenwoordig hebben organisaties, bedrijven, nieuwssites, … overzichtelijk en duidelijk gestructureerde websites waar je met 1 muisklik de gepaste informatie vindt en kan gebruiken. De opstart van mijn les is steevast het openen van een heel aantal tabbladen zodat ik vlot kan navigeren. En dan volgt de opdracht !

Leeranalyse

Door te  kijken en een figuur over te tekenen LEER je volgens mij weinig of niets. Immers 70 % van ons LEREN ontstaat door te handelen. 20 % van ons LEREN ontstaat door bij anderen af te kijken en 10% LEREN wij uit externe bronnen.
‘Je leert het meest door te beseffen hoe je dingen doet, door te reflecteren op hetgeen je doet en zo te begrijpen wat het effect van je handelen is. Op die manier word je je bewust van hoe je zaken aanpakt.’ (J. Busscher, Leer(r)evolutie p21)
Dit is precies wat ik beoog bij mijn leerlingen wanneer ik hen vraag om de opbouw van de atmosfeer te tekenen !
Deze schijnbaar eenvoudige opdracht, zorgt ervoor dat niet alleen mijn leerlingen aan het LEREN gaan. Door hun vragen, krijg ik zicht op hun persoonlijk LEERPROCES.
Sommige leerlingen komen verrassend creatief uit de hoek. Andere leerlingen verliezen zich teveel in détails. Een derde groep leerlingen blijkt te opteren voor de 20% leerwinst door te kijken hoe hun buur de tekening maakt. Enkele leerlingen blokkeren en hebben moeite met het voltooien van de opdracht.

LEERBESEF

De informatie die ik op deze manier verwerf, vind ik bijzonder waardevol.
En mijn leerlingen, die zijn nog steeds stil of … althans rustig aan het werk.
“Mevrouw ? Mogen we met ons oortjes ondertussen muziek luisteren ? ”
Voor mij geen probleem, zolang ik maar zie dat ze aan het LEREN zijn. En dit ‘LEREN kost geen tijd, alleen besef !’
Door de nadruk te leggen op PRESTEREN, komen we niet meer aan LEREN toe.
Als LEREN tijdens de les opnieuw prioritair wordt, ontstaat er een creativiteit die datzelfde LEREN aantrekkelijk maakt.
Deze creativiteit heb ik deze week bij mijn leerlingen mogen ervaren.

Laten we in 2019 dit CREATIEF LEREN met z’n allen aanwakkeren !
Ik wens jullie alvast een boeiend 2019 toe !